Πέμπτη 7 Μαΐου 2020

Βρες το αντικείμενο ...




Τι είναι αντικείμενο του ρήματος μιας πρότασης;


Το αντικείμενο η λέξη της πρότασης που φανερώνει το πρόσωπο ή το πράγμα στο οποίο πηγαίνει η ενέργεια του υποκειμένου.

π. χ. Ο Γιώργος παίζει κιθάρα.

   Για να βρούμε το αντικείμενο, απαντούμε στην ερώτηση τι ή (σε) ποιον.  

 Το αντικείμενο είναι συνήθως σε πτώση αιτιατική και είναι (συνήθως) ουσιαστικό, επίθετο, μετοχή ή αντωνυμία (στην τελευταία περίπτωση συχνά χρησιμοποιείται ο ασθενής τύπος της αντωνυμίας).

 Επίσης, το αντικείμενο μπορεί να είναι ονοματική φράση (φράση χωρίς ρήμα) ή ολόκληρη πρόταση (φράση με ρήμα). 

Σε ορισμένες περιπτώσεις, μία πρόταση μπορεί να έχει δύο αντικείμενα οπότε τα ρήματα αυτά τα λέμε δίπτωτα. Ένα άμεσο στην αιτιατική που απαντάει στην ερώτηση "τι;" και ένα έμμεσο συνήθως σε πτώση γενική, που δείχνει πρόσωπο και απαντάει στην ερώτηση "σε ποιον" ή μερικές φορές σε αιτιατική και απαντάει στην ερώτηση "ποιον".
Ορισμένα ρήματα : διδάσκωκερνάωμαθαίνωρωτάω 
 έχουν και τα δύο αντικείμενα στην αιτιατική: 

Μαθαίνει την κόρη της χορό.
Διδάσκει τους μαθητές λυκείου φυσική.
Κέρασε τη φίλη της έναν καφέ.
Ήθελα να ρωτήσω κάτι τη Σοφία.

 Τα ρήματα που έχουν αντικείμενο λέγονται μεταβατικά ενώ αυτά που δεν έχουν αμετάβατα.

Μεταβατικά είναι τα ρήματα που η ενέργειά τους μεταβαίνει σε κάποιον ή κάτι. Τα ρήματα αυτά συνδυάζονται με αντικείμενο. Υπάρχουν δύο είδη μεταβατικών ρημάτων: τα μονόπτωτα (ένα αντικείμενο) και τα δίπτωτα(δύο αντικείμενα).






Ασκήσεις 

1.Να υπογραμμίσεις  τα αντικείμενα των ρημάτων στις ακόλουθες προτάσεις, όπου υπάρχουν:

Η Νεφέλη μου χάρισε το μολύβι. 

Η Σοφία κάνει παρέα στην αδερφή μου.

Κανονίσαμε να συναντηθούμε .

Ο Νίκος τρέχει γρήγορα.

Η  Ελευθερία φαίνεται καλή κοπέλα.

Ο Ανδρέας τον κάλεσε σπίτι του.

Σκέφτομαι τις καλοκαιρινές διακοπές.

Σου μίλησε;

Το παιδί μοιάζει του πατέρα του. 

Ο μικρός φοβάται το σκοτάδι.

2.Να γράψεις εάν τα ρήματα στις ακόλουθες προτάσεις είναι μεταβατικά ή αμετάβατα.
Εάν είναι μεταβατικά να υπογραμμίσεις τα αντικείμενα τους.


Ο Νίκος παίζει κιθάρα . ______

Εγώ είμαι δασκάλα ._______

Η Αλίκη πλένει την μπλούζα της.______


Η πόρτα έκλεισε.______


Τα παιδιά έκλεισαν την πόρτα ._____


 Η παράσταση ήταν υπέροχη .____